تندیس[۱] یا مجسمه پیکره‌ای است که اغلب به هدف یادآوری یا به نمایش گذاشتن وجود یک انسان، شیء، حیوان یا واقعه ساخته می‌شود. به کسی که تندیس می‌سازد پیکرتراش می‌گویند که با حجم‌سازی تفاوت دارد. مجسمه‌های بسیاری برای بزرگ‌داشت وقایع تاریخی ساخته شده‌اند. از آن جمله می‌توان به مجسمهٔ نبرد هیروشیما اشاره کرد. مجسمه‌ها ممکن است به یادبود بزرگان تاریخ ساخته شوند، همچون مجسمهٔ مهاتما گاندی، و بسیاری مجسمه‌ها نیز به‌عنوان هنری عمومی به نمایش گذاشته می‌شوند.

کلیپی از مجسمه اسب

معدودی مجسمه‌ها خود به مظهری از تاریخ بدل می‌شوند، مانند مجسمهٔ آزادی در ایالات متحدهٔ آمریکا. همچنین، در ایران، سالانه بسیاری از جشنواره‌ها و یا دوسالانه‌ها برپا می‌شود که به‌عنوان قدردانی و یادبود به برگزیدگان [تندیس] هدیه داده می‌شود؛ مانند جشنواره‌های: فیلم فجر، تندیس سیمرغ بلورین، جشنواره بین‎المللی فیلم جوان و نوجوان، دوسالانه مجسمه‎سازی، دوسالانه نگارگری، جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر، تندیس چنگ زرین، جشنواره فیلم رشد، جشنواره بین‌المللی تئاتر رضوی، جشنواره بین‌المللی تولیدات رادیویی و….

یک حیوان و یا یك نفر انسان هم می‌تواند یک مجسمه باشد. مجسمه‌ها فقط نگاه می‌کنند. مجسمه‌ها می‌توانند از مواد مختلفی چون چوب, گچ، جیپس، فایبرگلاس، فلزاتی همچون طلا، نقره و برنز، انواع سنگ‌ها مانند سنگ مرمر و … ساخته شوند و بسته به موارد استفاده در اندازه‌های مختلفی دارند:

مجسمه اسب در قدیم یکی از مجسمه های معروف بوده است چرا که اسب در بیشتر کار زار ها حضور داشت و از این رو ساخت مجسمه اسب مرسوم بوده است.

مجسمه‌های کوچک را تندیسک (statuette) نیز خوانده‌اند. مجسمه‌هایی که تنها سر و شانه را به تصویر می‌کشند نیم‌تنه (bust) نامیده می‌شوند. و به مجسمه‌هایی که در آن‌ها تنها شکل سر تصویر شده باشد، سردیس گفته می‌شود.

تندیسک‌هایی که به عنوان یادبود در مراسم‌های مختلف اهدا می‌شود را در ایران با همان عنوان تندیس می‌شناسند. در میان جنس مجسمه‌ها نوع جدیدی با نام جیپس تولید می‌شود که این نوع مجسمه مقاومت بیشتری نسبت به پلی‌استر داشته و مقاوم در برابر سرما، گرما و رطوبت می‌باشد. این نوع مجسمه‌ها را به شرط دارا بودن کیفیت مناسب رنگ می‌توان در محیط روباز و بیرون از منزل نیز نصب و به کار برد. از جمله تولید کنندگان این نوع مجسمه می‌توان به تولیدی تحت نام جیپس که دارای دامنه‌ای تحت همین نام می‌باشد (jips.ir) اشاره نمود.