هَشت‌پا یا اُختاپوس[۱] یک جانور آبزی از رده سرپایان است که در بخش‌های گوناگونی از اقیانوس‌های جهان، به‌ویژه در آب‌سنگ‌های مرجانی زندگی می‌کند.

۳۰۰ گونه از هشت‌پا شناسایی شده که این تعداد، یک‌سوم از تمامی گونه‌های سرپایان را تشکیل می‌دهد.

هشت‌پاها از زیرردهٔ نیام‌داران (Coleoidea)، بالاراستهٔ هشت‌پاشکلان (Octopodiformes) و راستهٔ هشت‌پایان (Octopoda) است.

هشت‌پاها دارای هشت بازو هستند که بر روی آن‌ها دو ردیف کلاهک مکنده وجود دارد. بر خلاف بیشتر سرپایان، هشت‌پاها تقریباً هیچ اسکلت درونی ندارند و بدنشان کاملاً نرم است. آن‌ها نه مانند ناتیلوس صدف بیرونی دارند و نه مانند سرپاور (ماهی مرکب) استخوان درونی دارند. یک منقار، شبیه به منقار طوطی، تنها قسمت سفت در بدن هشت‌پاها است. این منقار به هشت‌پا توانایی رفتن به لای شکاف‌های باریک بین صخره‌های زیرآبی به هنگام گریختن از دست مارماهی موری و دیگر ماهیان شکارچی را می‌دهد.هشت پاها در دو نوع سمی و غیر سمی هستند. وسیله شکاری هشت پا معمولاً سمومی است که از بدن خود خارج می کند.

اختاپوس ماده بلنکت 40،000 برابر سنگین تر و 100 برابر بزرگتر از اختاپوس نر است . این نر فقط برای تولید مثل مورد استفاده قرار میگیرد و بعد از جفت گیری می میرد. در بعضی از گونه ها ، هشت پای ماده ، بعد از جفت گیری ، جانور نررا می خورد.

- تمام اختاپوس ها 3 قلب دارند . 2 قلب برای پمپاژ خون به ناحیه تنفسی و 1 قلب برای خونرسانی به همه بدن.

- خون اختاپوس ها به رنگ آبی است.

- اختاپوس ها حس بینایی خوبی دارند . اما ناشنوا هستند.

- تمام افسانه هایی که در موررد اختاپوسها گفته می شود ، نادرست است. این جانوران اصلا مهاجم نیستند.

- اختاپوس ها همگی سمی هستند. اما سم آنها کشنده نیست. اما اختاپوس حلقه آبی یکی از سمی ترین مخلوقات روی کره زمین است . آنها اندازه ای کوچک دارند اما می توانند 26 انسان را در چند دقیقه بکشند. همچنین آنها توانایی پرتاب سم روی شکار خود را دارند.